موتورخانه و پکیج هر دو نوعی سیستم گرمایشی هستند و وظیفه هر کدام تأمین آب گرم مصرفی و گرم کردن محیط داخلی یک ساختمان است. اگر قصد انتخاب یک سیستم گرمایشی را دارید و به دنبال یک گزینه امن و مطمئن هستید، باید شرایط مختلفی را در نظر بگیرید و با نحوه کار، مزایا و معایب هر کدام از این سیستم‌های گرمایشی آشنا شوید. در این مطلب قصد داریم به تفاوت بین این دو سیستم گرمایشی بپردازیم و به این سوال که آیا پکیج بهتر است یا موتورخانه پاسخی دقیق دهیم.
پکیج بهتر است یا موتورخانه ؟
موتورخانه و پکیج هر دو وظیفه مشترکی را بر عهده دارند؛ اما از لحاظ عمکلرد کاملا متفاوت عمل می‌کنند. برای اینکه بدانیم کدام سیستم گرمایشی برای خانه یا هر محیط دیگری مناسب است، باید عواملی همچون مساحت محیط، نحوه کار هر سیستم، میزان هزینه و میزان مصرف هر کدام را در نظر بگیریم. در ادامه نحوه کار هر سیستم را شرح می‌دهیم و مزایا و معایب آنها را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.
پکیج چگونه کار می‌کند ؟
امروزه پکیج‌ها به یکی از رایج‌ترین سیستم‌های گرمایشی تبدیل شده‌اند و در اکثر ساختمان‌ها، بخصوص محیط‌های نوساز از پکیج استفاده می‌شود. زیرا پکیج‌ها نصب آسان‌تری دارند و در مصرف انرژی بهینه عمل می‌کنند. این پکیج‌ها به صورت دیواری نصب می‌شوند و وظیفه اصلی آنها گرم کردن آب مصرفی و گرم کردن محیط داخلی از طریق شوفاژهاست. درون پکیج، یک سیستم سنسور جریان آب تعبیه شده که با باز کردن شیر آب گرم، فعال می‌شود. با فعال شدن این سنسور، جرقه زن مشعل که در پکیج قرار گرفته، روشن می‌شود و آب جریان پیدا کرده را داغ می‌کند. مدار دومی در پکیج‌ها تعبیه شده که جریان ورودی آب را گرم کرده و سپس آن را به سمت رادیاتور انتقال می‌دهد. با گرم کردن رادیاتور، محیط خانه نیز از طریق شوفاژها گرم می‌شود. با گرم شدن آب رادیاتور، آب موجود در مدار دوباره سرد می‌شود و برای گرم شدن مجدد به رادیاتور انتقال پیدا می‌کند. این یک فرایند مداوم برای گرم شدن محیط توسط پکیج است.
موتورخانه چگونه کار می‌کند ؟
موتورخانه نسبت به پکیج از سیستم پیچیده‌تری برخوردار است. اما این سیستم پیچیده از چند جزء ساده تشکیل شده که هر کدام وظیفه خاصی را بر عهده دارند. موتورخانه از سه قسمت اصلی مولد حرارتی، مبدل حرارتی و لوله‌های رابط تشکیل شده‌اند. آب پس از ورود به موتورخانه به سختی گیر وارد می‌شود. سختی گیر وظیفه فیلتر کردن املاح معدنی و سختی‌های آب را برعهده دارد. آب پس از فیلتر شدن وارد مولد حرارتی یا بویلر می‌شود. سپس آب درون بویلر از طریق شعله گرم شده و سیستم به سمت مبدل حرارتی انتقال پیدا می‌کند. سیستم‌های مبدل حرارتی از قطعاتی مانند فن کویل، شوفاژ و رادیاتور نشکیل شده‌اند.
مزایا و معایب پکیج چیست ؟
مزایای پکیج:
پس از آشنایی با نحوه کار هر کدام از این سیستم‌های گرمایشی می‌توانیم به مزایا و معایب هر کدام بپردازیم تا درک بهتری نسبت به عملکرد هر کدام داشته باشیم. از مهم‌ترین مزایای پکیج نسبت به موتورخانه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پکیج‌ها فضای کمتری را نسبت به موتورخانه اشغال می‌کنند و می‌توان آنها را بر روی دیوار نصب کرد. اما موتورخانه فضای بسیار زیادی را اشغال می‌کند و باید فضایی به اندازه یک اتاق یا زیرزمین را به آن اختصاص داد.
- پکیج‌ها از قابلیت تنظیم دما برخوردار هستند و می‌توان میزان حرارت آن را در فصول مختلف سال تغییر داد. اما موتورخانه‌ها از این قابلیت برخوردار نیستند.
- پکیج‌ها انرژی بسیار کمتری نسبت به موتورخانه‌ها مصرف می‌کنند
- پکیج‌های صدای بسیار کمی ایجاد می‌کنند و آزار دهنده نیستند. اما موتورخانه‌ها سر و صدای زیادی دارند و به همین دلیل معمولا در فضایی دور از محیط داخلی و بیشتر در زیر زمین‌ها قرار دارند.
- هزینه نصب، تعمیر و تعویض پکیج نسبت به موتورخانه بسیار کمتر است.
- از پکیج‌ها می‌توان در محیط‌های کوچک، مغازه‌ها و منازل مسکونی استفاده کرد؛ زیرا علاوه بر سر و صدای کمتر، هزینه کمتری نیز دارند.
معایب پکیج:
هر سیستم گرمایشی علاوه بر داشتن مزایا، معایبی نیز دارد که قبل از خرید باید آن را در نظر گرفت. البته در مقایسه با موتورخانه نمی‌توان معایب زیادی برای پکیج عنوان کرد. زیرا هر کدام با توجه به شرایط و محیط از مزایا و معایب خاص خود برخوردار هستند.
- پکیج‌ها برای محیط‌های بزرگ مانند کارخانه، فروشگاه، هتل یا بیمارستان مناسب نیستند و باید در این محیط‌های بزرگ از موتورخانه استفاده شود.
- پکیج‌ها نسبت به موتورخانه‌ها گرمایش کمتری ایجاد کنند و معمولا در فصل‌های سرد بدون داشتن گرمایش از کف، کافی به نظر نمی‌رسند.
مزایا و معایب موتورخانه چیست ؟
با شرح مزایا و معایب پکیج‌ها، تقریبا به یک درک کلی نسبت به تفاوت این دو سیستم گرمایشی رسیدیم. اما با چشم اندازی کلی تر به مزایا و معایب موتورخانه می‌توانیم به نتیجه گیری بهتری نسبت به این دو سیستم گرمایشی برسیم.
مزایای موتورخانه:
- موتورخانه‌ها طول عمر بسیار بالایی دارند و تا سال‌های طولانی به تعمیر و تعویض نیاز نخواهند داشت. اما باید هر چند ماه یک بار سرویس بشوند تا در صورت بروز هر گونه مشکل به سرعت حل شود.
- موتورخانه‌ها برای محیط‌های بسیار بزرگ مانند بیمارستان‌ها، هتل‌ها، دانشگاه و … مناسب هستند. بنابراین در هزینه مصرفی این مکان‌های بزرگ صرفه‌جویی می‌کنند.
- موتورخانه‌ها ایمنی بالایی دارند؛ زیرا در خارج از محیط خانه و معمولا در زیر زمین ساختمان‌ها قرار می‌گیرند؛ بنابراین در صورت ایجاد هرگونه مشکل به محیط داخلی و افراد آسیب نمی‌زنند.
- موتورخانه‌ها در زیرزمین و انباری‌ها قابل نصب هستند و به همین دلیل هیچ فضایی از محیط داخلی را اشغال نمی‌کنند.
معایب موتورخانه:
- موتورخانه‌ها برخلاف پکیج‌ها، فاقد ترموستات بوده و قابلیت تنظیم دما ندارند.
- مشعل موجود در موتور خانه نیز قابلیت تنظیم ندارد و میزان حرارت آن ثابت است.
- از آنجایی که آب، املاح معدنی زیادی دارد، در بویلر موتورخانه رسوب زیادی انباشته می‌شود.
کدام یک را انتخاب کنیم؟ پکیج یا موتورخانه ؟
در این مطلب به تفاوت‌های پکیج و موتورخانه اشاره کردیم. اگر بخواهیم به عنوان نتیجه‌گیری بین پکیج یا موتورخانه یکی را انتخاب کنیم، باید بگوییم که هر کدام با توجه به نوع کاربرد آنها می‌تواند گزینه بهتری باشد. به عنوان مثال اگر برای یک محیط بسیار بزرگ یا چند واحد مسکونی به دنبال یک سیستم گرمایشی هستید، طبیعتا موتورخانه گزینه به صرفه‌تری است. زیرا پکیج‌ها برای گرم کردن محیط‌های بزرگ کافی نیستند و باید از چند پکیج مختلف برای هر قسمت استفاده کنید. از طرفی دیگر استفاده از موتورخانه برای محیط‌های کوچک توصیه نمی‌شود. زیرا باید یک فضای مخصوص مانند انباری یا زیرزمین را به طور کامل به موتورخانه اختصاص دهید. علاوه بر این، موتورخانه انرژی زیادی مصرف می‌کند و برای محیط‌های کوچک به هیچ عنوان مقرون به صرفه نیست. در نهایت باید گفت که همه چیز به محیط مورد نظر شما بستگی دارد.